In deze 13-delige serie, verdeeld over eenzelfde aantal dagen, diepen we het parcours van de Amstel Gold Race 2021 uit in dertien omlopen. Aan de hand van de geschiedenis verschijnt er iedere dag een anekdote of een wetenswaardigheid over elk van de beklimmingen.
Vandaag in de Amstel Gold Race 2021:
#1/13 – Geulhemmerberg: Een eerste maal Geulhemmerberg in 1972.
#1/13 – Bemeleberg: Een controversiële tijdswaarneming in 2019.
#1/12 – Cauberg: De opleving van Wielerhoofdstad Valkenburg; de eerste maal Cauberg in de Amstel Gold Race.
Amstel Gold Race 2021
218 kilometer (12 rondes 16.9 KM, 1 ronde 15.2 KM)
Vilt > Vilt
Ronde 1/13
Zondag 18 april blijven we noodgedwongen thuis. Thuis voor de buis. Hoewel de koers die dag eíndelijk terugkeert in het wielerhart van Limburg, houdt een lockdown ons land nog immer in de houdgreep.
Na een jaar zonder Amstel Gold Race hadden we allen de hoop dat in 2021 het tij kerend zou zijn, en dat de koers weer koers was, mét publiek en, in dit geval, slingerend door het Heuvelland.
Helaas maar nogmaals, het is niet anders. In afgeslankte vorm gaan we in 2021 echter wél op zoek naar een opvolger van Mathieu van der Poel, al twee jaar de trotse vaandeldrager van het Nederlandse wielrennen en nog immer de laatste winnaar van een Amstel Gold Race.
Dertien rondes met telkens de beklimmingen van achtereenvolgens de Geulhemmerberg, de Bemelerberg en de Cauberg vormen het decor voor de heren die strijden om de winst in de Bloesemklassier.
Met een eresaluut over de Mathieu van der Poel-allee wordt een hopelijk enerverende dag afgesloten met een daverende finish op de Rijksweg in Vilt.
Geulhemmerberg #1 (nog 215 KM)
Een eerste maal Geulhemmerberg in 1972.
In de beginjaren van de Gold Race werd de Geulhemmerberg haast structureel genegeerd. Enkel in 1972 deed hij eenmalig zijn intrede in de race die haar parcours, zeker in die beginjaren, regelmatig veranderde. Zo was de Heiberg in Amstenrade dat jaar de eerste van ongeveer 30 hellingen,
Uitsmijter was zoals vaker die tijd de eindsprint op de Lange Raarberg in Meerssen, ditmaal voorafgegaan door de Dennenberg vanuit Bunde richting Kasen (die hierna uit het collectieve geheugen van de parcours-verantwoordelijken verdween en mag teren op drie passages van de Amstel Gold Race).
Op 19 kilometer van het einde, op de top van de Geulhemmerberg, viel indirect de beslissing van de Amstel Gold Race 1972, af te lezen aan onderstaand citaat uit het Limburgsch Dagblad van 27 maart 1972, geschreven door Breur Loffeld.
De eigenlijke beslissing viel bovenaan de felle Geulhemmerberg. Het was daar dat Gerben Karstens een voorband verspeelde. Wim Schepers, een van de allerbeste coureurs in deze zevende Amstel Gold Race, moest zijn wiel afstaan aan de kopman voor de klassiekers in de Rokado-ploeg: Gerben Karstens. Er waren toen nog negentien kilometers te rijden. Gerard Vianen zag de pech van Karstens en plaatste direct een demarrage: hij kreeg Zoetemelk aan zijn wiel mee en even later sprong Willy de Geest achter het tweetal aan. Hij haalde het in en het was op dat ogenblik dat een woedende Frans Verbeeck, kopman van Watneys (én favoriet nummer één dat jaar), tegen Walter Planckaert (ploeggenoot Verbeeck) riep: “Ga er van tussen; ik kan het niet, ze rijden allemaal op mijn wiel”
Bron: Limburgsch Dagblad, 27 maart 1972
Aldus geschiedde; Planckaert ging en versloeg het drietal Vianen, Zoetemelk en de Geest afgetekend in de sprint op de Lange Raarberg.
Ondanks deze tamelijk beslissende functie diep in de finale, duurde het tot 1979 vooraleer de Geulhemmerberg terugkeert, ditmaal voor eeuwig.
Bemelerberg #1 (Nog 208 KM)
Een controversiële tijdswaarneming in 2019.
Was het doorslaggevend? Trok koersdirecteur Leo van Vliet daadwerkelijk de angel uit het tweetal, door op ongeveer vijf kilometer van het einde langzij te rijden en het duo te kennen geven dat zij een minuut voorsprong hadden op het uiteen geslagen veld daarachter?
Jakob Fuglsang en Julian Alaphilppe vonden elkaar op de Eyserbosweg en rijden op de Bemelerberg in gewonnen positie. De beelden en tijdsverschillen op televisie zijn wat dat betreft leidend en tonen ook dat niemand daadwerkelijk dichterbij komt op de zonovergoten en volgepakte slotklim vanuit Bemelen. Integendeel.
Een halfslachtige poging tot ontsnappen van Fuglsang daargelaten, blijven de twee samen en blijkt de Bemelerberg zoals vaker niet steil of lang genoeg voor een definitieve jump richting eeuwige glorie in Vilt.
Het duo valt stil. Fuglsang weigert nog langer écht over te nemen van de Fransman, maar onderneemt nogmaals een halfslachtige poging om Alaphilippe te lossen voor de sprint, waarin hij altijd langzamer is. Daarna is alle schwung er wel uit bij het tweetal vooraan. Het tempo ook, al blijft de voorsprong geruststellend groot op de achtervolgers, die langzaamaan ineen schuiven.
Plottwist.
Hoewel de tijdsverschillen volop fluctueren lijkt er ook écht niets aan de hand voor de twee. Niemand houdt rekening met een ander scenario dan een sprint-à-deux. Tot onder de rode vod van de laatste kilometer ineens een vergeten Kwiatkowski opduikt in het zog van de motor, en direct over het tweetal springt. Enkele seconden later verschijnt ook een ontekend groepje daarachter, waarvan Mathieu van der Poel de grote initiator én moter blijkt te zijn.
Iedereen kent de afloop. Een minuut later stort van der Poel achter de finishlijn ter aarde, niet gelovend wat er zojuist is gebeurd. Een gelopen koers kreeg achteraf gezien een plottwist bovenop het plateau van de Bemelerberg. Iets dat extra lading krijgt wanneer een dolgelukkige van Vliet de Vliegende Hollander innig knuffelt nadat die enigsinds is bijgekomen.
Voer voor de opperkoning van Twitter en hoeder van de Wolfpack, Patrick Lefevre, om de in zijn ogen discutabele en dubieuze rol van Van Vliet extra te belichten, zonder daarbij af te doen aan de grootse prestatie van Mathieu van der Poel. Was het de laksheid van zijn poulain Alaphilippe en diens vluchtmakker Fuglsang, of werd er daadwerkelijk (onbewust) gegoocheld met de tijdsverschillen?
Voor ons Nederlanders werd het in ieder geval een dag om nimmer te vergeten. Misschien wel de allermooiste Amstel Gold Race ooit werd afgesloten met een winnaar om van te dromen. Soms lopen de dingen zoals ze lopen. Dat bleek eens te meer die Paaszondag in april.
Cauberg #1 (Nog 202 KM)
De opleving van Wielerhoofdstad Valkenburg; de eerste maal Cauberg in de Amstel Gold Race.
De wielerdip van Valkenburg.
Valkenburg, van oudsher bekend staande als dé Wielerhoofdstad van Nederland, heeft in de jaren 60 te kampen met een serieuze wielerdip. Nadat het in 1958, na twintig opeenvolgende edities, de organisatie van het Nationaal Kampioenschap kwijtraakt aan de Adsteeg in Beek, ziet het Geul-stadje ook de Wereldkampioenschappen (van 1959 te Zandvoort en 1968 te Heerlen) plus een Tourfinish (1969 in Maastricht) aan zich voorbijgaan.
De instanties van Valkenburg blijken wielermoe. Valkenburg is volgens hen te druk, te vol om dergelijke wielerwedstrijden te organiseren. Tenenkrommend zien de wielerliefhebbers onder de inwoners zelf, de ene na de andere koers vakkundig om hun stadje heen geleid worden.
Dus ook de Cauberg, alom beschouwd als hét monument in de Nederlandse wielersport en organisator van een tweetal perfect georganiseerde Wereldkampioenschappen in het verleden, wordt volledig buiten beschouwing gelaten in welke koers dan ook. In de beginjaren van de Amstel Gold Race was er nimmer een passage van de goortste Nederlandse eendagswedstrijd in Valkenburg, laat staan op de Cauberg.
De omslag.
In 1971 komt de omslag. En hoe. Huub Marx (ondernemer) en diens wielercomité krijgen het gemeentebestuur zover het geschonden blazoen van Valkenburg op te poetsen middels koers. Olympia’s Tour keert na de Ronde van Limburg enkele jaren eerder, als eerste terug op de Wielerkalender van Valkenburg, gevolgd door het NK, dat in het slop was geraakt en kampioenen leverde van weinig naam en faam. Het parcours moest selectiever en waar kon dat beter dan in Valkenburg. Niemand minder dan Joop Zoetemelk mocht zich bovenop kronen tot Ḱampioen van de Cauberg.
En ook Herman Krott wist datzelfde jaar eíndelijk de weg naar de Valkenburg te vinden, wat echter niet meteen resulteerde in een glansrol voor de Cauberg, die dat jaar nog verscholen lag in het eerste deel van de Amstel Gold Race. Maar het begin was eindelijk gemaakt…
Bron: Velo Valkenburg & Historie Cauberg – Levien Spits
Tekst: Niels Smits – © 2021
